Όποιος γνωρίζει προσωπικά τον αρχιμανδρίτη Εφραίμ Τριανταφυλλόπουλο και έχει απολαύσει τον χειμαρρώδη λόγο του κατά την ανάλυση των ευαγγελικών περικοπών, νομίζω πως θα δυσκολευτεί πολύ να παρακολουθήσει την διδακτορική διατριβή του στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ, «η οποία απέδωσε στον συγγραφέα τον τίτλο του διδάκτορος με τον βαθμό «άριστα», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο προλογικό του σημείωμα ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος.
Και αυτό, γιατί η πνευματική συνάντηση του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά -Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης- και του λογοτέχνη και ζωγράφου Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, πλαισιώνεται με πλήθος παραπομπών που ξεκινούν από την Αγία Γραφή και τα Πατερικά κείμενα και φτάνουν μέχρι την σύγχρονη -σχετική- ελληνική και ξένη βιβλιογραφία. Όλη αυτή η πυκνή Θεολογία, αποτελεί για τον απλό αναγνώστη, μια δύσβατη περιπέτεια.
Η μελέτη του πυκνού θεολογικού λόγου του πατρός Εφραίμ Τριανταφυλλόπουλου απαιτεί την παράλληλη χρήση ενός μολυβιού, με το οποίο ο επίδοξος αναγνώστης θα σημειώνει τις φράσεις που μιλούν στην καρδιά του, όπως για παράδειγμα:
«Μη φανταστείτε ποτέ ότι το μίσος μπορεί να είναι ισχυρότερο από την αγάπη», γράφει ο Νίκος Πεντζίκης, «Τα πάθη δεν ξεριζώνονται, αλλά μεταμορφώνονται εν Χριστώ», συμπληρώνει ο π. Εφραίμ.
«Πολλοί από τους δυσσεβείς και τους αμαρτωλούς, συμβιώνοντας με εκείνους που ζουν με ευσέβεια και δικαιοσύνη, κάποτε με τον καιρό μεταβάλλονται δια της μετανοίας και οδηγούνται στην ευσέβεια και την αρετή και αντί για ζιζάνια γίνονται σίτος… Αλλά και πολλοί άνθρωποι, αν και πονηροί, γέννησαν τέκνα ή εγγόνια αγαθής προαιρέσεως, γι’ αυτό αυτός που γνωρίζει τα πάντα πριν γίνουν δεν επέτρεψε να εκριζωθούν πριν από τον καιρό τους τα ζιζάνια..», γράφει ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς. Αυτό γίνεται σύμφωνα με την αποστολική προτροπή, η οποία καλεί τους πάντες σε γενική μετάνοια, ώστε ο ένας να αλλοιώνει τον άλλον, διευκρινίζει ο π. Εφραίμ.
«Δεν είναι διόλου άσχημο να είσαι κουτσός, το εναντίον, είναι κάτι που επιβάλλει το σεβασμό σα μια μαρτυρία, ένα τεκμήριο της συνολικής ζωής του ανθρώπου», γράφει ο Νίκος Πεντζίκης. «Αυτό το αντάμωμα, αυτή την αίσθηση ενότητας με όλα τα πλάσματα του Θεού, το είχε κάνει τρόπο ζωής, προσευχής και πηγή παραμυθίας ο Θεσσαλονικιός συγγραφέας και καλλιτέχνης, απλά και μόνο μαθαίνοντας να υπομένει τον εαυτό του», συμπληρώνει ο αρχιμανδρίτης Εφραίμ Τριανταφυλλόπουλος.
«Όταν ερεθίζεται κάποιος σε αλαζονεία από κάποιο φυσικό προσόν του, πρέπει να λάβει υπόψη του ότι εκπίπτει από τη θεία χάρη, χάνει την ιδιότητα του ανθρώπου και γίνεται αλογότερος και ατιμότερος από τα άλογα ζώα, πρέπει να διορθώσει γρήγορα τον εαυτό του επιστρέφοντας με μετάνοια και ταπείνωση», αναφέρει σε ομιλία του ο Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης Γρηγόριος Παλαμάς.
Αυτή περίπου είναι η διαλεκτική που μετέρχεται ο π. Εφραίμ Τριανταφυλλόπουλος, στις τετρακόσιες σελίδες του πονήματός του, ανάμεσα στον άγιο Γρηγόριο Παλαμά, τον Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη και τον ίδιο. Ένα είναι σίγουρο. Ο επίδοξος αναγνώστης, πριν ωφεληθεί, θα αναμετρηθεί «τα μάλα» με τον εαυτό του!